De originele art deco-gebouwen, ontworpen door stadsbouwmeester en architect Camille Bal en architect Ernest Lamot, dateren van de jaren 20 van de vorige eeuw. Sinds de bescherming van de oudste delen van de school als monument op 9 juni 2004, heeft Provincie Antwerpen consequent geïnvesteerd in de restauratie van deze beschermde delen. 

Gedeputeerde Luk Lemmens, bevoegd voor het Provinciaal Onderwijs Antwerpen, is opgetogen over de resultaten: “Het architectenbureau Erfgoed & Visie werd aangesteld om de restauratiewerkzaamheden te coördineren, met als doel het behoud van de unieke architecturale kenmerken van het gebouw. Met de voltooiing van deze gevelrestauratie bevestigen we ons engagement vanuit Provincie Antwerpen voor het behoud van waardevol erfgoed.”

De restauratie werd uitgevoerd in verschillende fasen. Na vooronderzoeken en dringende instandhoudingswerken in de periode 2007-2009, volgden de herinrichting van de oude turnzaal in 2012 en de vernieuwing van de platte daken van de klassenvleugel tussen 2013 en 2015. In 2020 begon de restauratie van de werkhuizen, die in 2023 werd voltooid. De huidige renovatie van de gevels van de klassenvleugel, conciërgewoning en oude turnzaal begon in 2022 en is nu succesvol afgerond. Deze gevels, gekenmerkt door een mix van blauwe hardsteen, rode klampsteen en witte imitatiesteen, zijn zorgvuldig gerestaureerd. Losliggende imitatiesteenblokken werden verankerd en metselwerk werd hersteld.

Erfgoed en duurzaamheid hand in hand

Het architectuur- en adviesbureau Erfgoed en Visie stelde in het masterplan niet alleen een respectvolle omgang met de waardevolle architecturale kenmerken voorop, maar ook een duurzaam gebruik van de gebouwen. Tijdens de vier restauratiefases werden diverse ingrepen inzake energieverbruik, geluidsisolatie, binnenklimaat uitgevoerd. 

Gedeputeerde Luk Lemmens licht toe: “Deze totaalrenovatie van 11,5 miljoen euro zorgt ervoor dat onze schoolgebouwen niet alleen hun historische charme behouden, maar ook voldoen aan de hedendaagse eisen van onderwijs en duurzaamheid. Het is een prachtig voorbeeld van hoe we ons voorbereiden op de toekomst, met respect voor het verleden.”

Bij de gevelrestauratie kregen de originele stalen ramen niet enkel een opknapbeurt, maar werd ook een proefraam getest voor mogelijke dubbele beglazing. Technisch directeur Wim Broos licht toe waarom dit nodig was: “De oorspronkelijke stalen ramen aan de zijde van de Beukenlaan kregen een schilderbeurt. Omdat het zeer fijne stalen schrijnwerk erg beeldbepalend is voor de gevel in de Beukenlaan, mag er niet lichtzinnig worden beslist dit integraal te vernieuwen. Daarom werd er tijdens de restauratiewerken één proefraam uitgekozen, waarop werd getest of het mogelijk is om dubbele beglazing te plaatsen in dit originele schrijnwerk. De plaatsing blijkt mogelijk. Nu is het grondig te bekijken wat de energiewinsten zijn t.o.v. de kostprijs, welke de bouwfysische impact zou kunnen zijn om dan weloverwogen te kunnen beslissen wat er in de toekomst met dit schrijnwerk kan gebeuren.

Het succes van deze restauratie komt er dankzij de inspanningen van vele betrokkenen, van architecten tot uitvoerders. Nu kunnen we dit stukje erfgoed koesteren en benutten voor toekomstige generaties. Dit project sluit naadloos aan bij ons provinciale klimaatplan 'Plan Vandaag', waarin duurzaamheid en behoud centraal staan”, besluit gedeputeerde Luk Lemmens.

Naast de gevelrestauratie zijn er ook toekomstplannen voor de verdere modernisering van het schoolinterieur en de speelplaats. De restauratie van het klassengebouw, inclusief de vernieuwing van technische installaties en ventilatiesystemen, staat hoog op de agenda. 

Leerlingen PTS Mechelen leggen nieuwe voortuin aan

Ook de voortuin wordt opnieuw aangepakt, vertelt technisch directeur Wim Broos: “Door deze werken werd de voortuin flink omgewoeld. De inplanting van regenwaterputten en infiltratiekratten werd wel zo gekozen dat de coniferen werden gespaard. Het gras werd opnieuw ingezaaid.  De plantvakken en de haag zullen in de nabije toekomst in verschillende fasen opnieuw worden aangeplant door leerlingen van PTS Mechelen. De eerste fase vangt aan oktober 2024.”