Gedeputeerde Luk Lemmens: Stikstof is van nature overal om ons heen. Het is een belangrijke bouwsteen van alle leven op aarde en normaal gezien vrij schaars in de bodem. Door menselijke activiteiten komt er echter nog bijkomende stikstof vrij. In de vorm van stikstofoxiden, afkomstig van de industrie en transport, en ammoniak vanuit de landbouw komt er een teveel in de bodem en waterlopen terecht, wat verzuring veroorzaakt met een ernstig verstoorde biodiversiteit op land en in het water als gevolg. Door consumptie komen ook mensen hiermee in aanraking.
Wat is stikstof en waarom is er zoveel ophef over?
Waarom staat vooral de landbouw in het oog van de storm?
Gedeputeerde Luk Lemmens: De voorbije jaren is de uitstoot van stikstofoxiden door de transportsector en industrie al sterk teruggedrongen, al blijven bijkomende inspanningen nodig. Er is echter sprake van een continue stijging van de ammoniakuitstoot door de landbouwsector. Een hoofdoorzaak hiervan is de sterke toename van het aantal megastallen de voorbije jaren, voornamelijk pluimveestallen. In onze provincie knipperen de Vlaamse alarmlichten vooral in de regio van de Noorderkempen. In Vlaanderen is de landbouw goed voor 74% van de stikstofdepositie.
Waarom is het stikstofarrest niet enkel voor de landbouw een bedreiging en komt bijvoorbeeld ook de Antwerpse havenindustrie in het vizier?
Gedeputeerde Luk Lemmens: Op het eerste zicht lijkt de stikstofproblematiek beperkt tot de landbouw. Desalniettemin heeft het stikstofarrest van de Raad van Vergunningsbetwistingen ook gevolgen voor de industrie, transport- en energiesector. Het arrest neemt namelijk een belangrijk standpunt in over het huidige Vlaamse PAS-kader, een instrument gebruikt bij elke vergunningsverlening waarmee Vlaanderen wil voldoen aan de Europese milieurichtlijnen. Dit voorlopige PAS-kader, ingevoerd door minister Joke Schauvlieghe in 2016, voldoet volgens de Raad niet als antwoord op de stikstofuitdaging. Minister Zuhal Demir, die reeds voor het arrest de stikstofkoe bij de hoorns vatte, maakt nu werk van een nieuw PAS-kader.
Welke rol speelt de provincie?
Gedeputeerde Luk Lemmens: Het spreekt voor zich dat we vanuit de provincie het beleid van de minister mee schragen. Als vergunningsverlener is de provincie een belangrijke economische speler aangezien alle economische activiteiten voor hun werking en investeringen vergunningen nodig hebben. We zetten daarom in op een efficiënte en kwaliteitsvolle vergunningsverlening, rekening houdend met het milieu en de samenleving. Het vervallen van het PAS-kader, en dus toetsingsnormen, zorgt echter voor een grote rechtsonzekerheid. En vanuit de N-VA willen natuurlijk ook waken over het recht van ondernemerschap in elke sector.
In de tussentijd leggen we in onze vergunningsverlening onze eigen accenten. We passen bijvoorbeeld terug de oude afstandsregels toe die bepalen dat er een bepaalde afstand moet zijn tussen activiteiten met mest in agrarisch gebied en andere zones zoals woongebieden, natuurgebieden of recreatiegebieden.
Recent is er nog een heet hangijzer bijgekomen met het grondwaterarrest van de Raad van State. Welk antwoord geven we vanuit de N-VA?
We bevinden ons inderdaad momenteel op een kantelmoment. De uitdagingen zijn talrijk en groot op tal van vlakken. Zo maken we onder N-VA-impuls in de provincie ook sterk werk van een doortastend waterbeleid als antwoord op de toenemende droogte en wateroverlast. Ook minister Demir doet dat met o.a. de Blue Deal. Daarnaast zijn ook de lokale besturen belangrijke partners bij een daadkrachtig beleid, of het nu over vergunningsverlening, milieu- en waterbeleid gaat.
Samen moeten we bakens verzetten. Onze partij heeft altijd al aandacht gehad voor leefmilieu. De Volksunie was einde jaren ‘60 de eerste partij die het ecologische gedachtengoed met een partijcongres op de kaart zette. We kunnen DNA niet verloochenen, net zomin als ons ondernemerschaps-gen. Maar je kan geen omelet bakken zonder eieren te breken. Daadkrachtig N-VA-beleid vereist de wilskracht en het doorzettingsvermogen eigen aan Flandriens.